Akü Değişiminde Nelere Dikkat Edilmeli?

Kış aylarının en büyük korkularından birisi araç akülerinin problem çıkarmasıdır. Hava sıcaklıklarının düşmesi akü yoğunluğunu etkiliyor. Bu da aracı ilk çalıştırmada zorlanmaya hatta marş basmamaya kadar gidiyor. Peki bunun önüne nasıl geçeceğiz sorusundan önce hava sıcaklıklarına göre akümüzün verdiği tepkiyi anlatmaya çalışalım.

Sıcaklığın Akü Ömrüne Etkisi

Sıcaklık değişimi, hem akü kapasitesine hem de akü ömrüne etki eder. Akü için en ideal sıcaklık 25 derecedir. Derece düştükçe ömrü uzarken marş basma kapasitesi azalır. Sıcaklık arttıkça da kapasitesi iyi iken akü ömrü azalır. Örneğin aynı üretim tarihinde ve aynı özelliklerde bir aküyü aynı otomobille aynı kullanım alışkanlığı ile kullandığımızı ama birini Adana gibi güney bir ilde diğerini Doğu Anadolu’daki bir ilde kullandığımızı düşünelim. Adana’daki akü 3-4 ay daha çabuk bitecektir.

Ortam Sıcaklığının Akü Ömrüne Etkisi

• 0 ve -10 derecede akünün ömrü 2-3 aydır.
• 10 ve 25 derecede akünün ömrü 6-8 ay kadar olur.
• 23 ve 35 derecede akünün ömrü 3-4 ay kadar olur.
• 35 ve 45 derecede akünün ömrü 2 ay kadardır.

Kullanım Şeklinin Akü Ömrüne Etkisi

Sürücünün aracı uzun süre boyunca çalıştırmaması akünün hızlı bitmesine neden olan en büyük sebeptir. Araç çalışmaz haldeyken de enerji kullanır. Bu da akünün şarj edilememesinden tüketilmesine ve zamanla bitmesine neden olur. Çok sık marşa basmak akü ömrüne olumsuz etki eder. Radyoyu açık bırakmak, farları açık unutmak ya da araç içi aydınlatmayı açık unutmak gibi sebeplerle de akü biter.

Akünün Marş Gücünün Düşük Olduğu Nasıl Anlarız?

Akü seçerken marş gücü önemlidir. Marş sesinden ve aracın geç çalışmasından marş gücünün düşük olduğunu anlayabiliriz. Kış aylarında soğuk havalarda aracın geç çalışması ya da çalışmaması genellikle düşük marş gücüne sahip bir akünün (araçta farklı teknik problem olmadığı varsayılırsa) neden olduğu durumdur.

Akünün Bitmemesi İçin Aracı Çalıştırırken Bunlara Dikkat Edin!

Arada bir çalıştırmak akünün bitmemesi için iyidir. Ama aracın motorunu çalıştırıp 1 dakika sonra kapatıp gitmek yanlıştır. Çünkü aracın ilk çalışma anında akü çok fazla enerji kullanır. Ancak siz bu enerjiyi alıp aracı hemen kapattığınızda akünün hızlı bitmesine neden olursunuz. Burada yapmanız gereken şeyleri şöyle listeleyebiliriz:

• Aracı haftada bir, soğuk havalarda sıcaklığın düşüklüğüne göre haftada iki veya üç kez çalıştırın.
• 20 dakikada çalışır halde ilerleyin.
• Kalorifer/Klima, Kolay koltuk geçişi, otomatik katlanır elektrikli aynaları, Karşılama/uğurlama aydınlatmaları, Radyo ve diğer elektrik tüketen sistemleri kapatın.

Akü Bittiyse Ne Yapmalı?

Akünüz çok eski değilse (içerisindeki elemanlar sağlamsa) genellikle akünün şarj edilmesi yeterlidir. Aküde sülfatlaşma varsa ve elemanlarında kısa devre de başlamışsa değişimi kaçınılmazdır. Bazı durumlarda da akü değişimi yaptırmak gerekir. Teknik olarak biraz bilginiz varsa kendi başınıza akü değişimi yapabilirsiniz. Teknik bilginiz yoksa uzman kişilerden destek almanızda fayda olacaktır.

Akü Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?

Piyasada akü satan birçok firma var. Alacağınız yer internet veya mağaza dahi olsa akünün raf ömrüne, yani üretim tarihine ve saklama koşullarına dikkat etmelisiniz.

Akü Ömrü Kaç Yıldır?

Akülerin kullanım ömrü ile ilgili net olarak bir süre verilemez. Çünkü akü, çevresel etkenlerden, aracın kullanım sıklığı ve kullanım biçiminden ve rafta bekleme koşullarından etkilenir. Ancak akünün son kullanma tarihine dair fikir verecek bazı ipuçları var. Bir akü en fazla kaç yıl kullanılabilir, sorusunun yanıtı akünün üretim yılı ya da bekleme koşulları gibi detaylarda gizli. Şimdi, bunları tek tek ele alalım.

Akünün Son Kullanma Tarihi Var mı?

Pek çok kişi, yeni bir akü almadan önce veya aküsünün bitmesinden endişe ettiğinde akünün son kullanma tarihi olur mu diye merak ediyor. Öncelikle akülerin üzerinde son kullanma tarihi yazmaz ama akü üretim tarihi, mutlaka yazar. Bir akünün ortalama ömrü ne kadardır, sorusunun yanıtı da akünün üretim tarihinde gizli.

Akünün ne zaman üretildiğini bilmek önemli. Akü alırken veya akü taktırırken üretim tarihine mutlaka bakın. Peki, akü üretim yılı nerede yazıyor ve neden önemli?

Üretim tarihi, akünün eksi kutup kısmı üzerine, akü gövdesi üzerinde ya da garanti belgesi üzerinde yazar. Burada dikkat etmeniz gereken şey, rafta bekleyen akünün deşarj olması ihtimali ve akü içinde sülfürleşme başlamış olmasıdır. Örneğin akü, üretildikten sonra bir yıl boyunca rafta beklediyse o aküde sülfürleşme başlamış olabilir.

Burada akü tipi de önemli bir belirleyicidir. Örneğin sulu tip akü, en fazla 6 ay önce üretilmiş olmalıdır. Kuru tip akülerin ömrü ve jel tip akü ömrü ise daha uzundur. Kuru tip veya jel tip akü alıyorsanız en fazla bir yıl önce üretilmiş olmasına mutlaka dikkat edin.

Akü Nasıl Değiştirilir?

Akü değişimi, alternatör değişimi ve voltaj regülatörü değişimi uygulamaları gibi dikkatli gerçekleştirilmesi gereken bir uygulamadır. Değişim yapılmadan önce bu işlem için hazırlık yapılmalıdır.

Uyarı!!! Akü değişimi veya öncesinde ve taşıma esnasında kesinlikle aküyü kıyafetlerimize değdirmememiz gerekiyor. Aksi gerçekleşirse akü içerisinde bulunan elektrolit (%39 asit, %61 su) kıyafetleri yakmakta ve bir gün sonra kıyafetlerinizin parçalanmasına sebep olacaktır. Böyle bir durumla karşılaşırsanız bol su ile kıyafetinizi hemen yıkamalısınız.

İlk olarak aracın güvenli bir bölgede, düz bir zeminde bulunması ve aracın çalışmıyor durumda olması gerekir. Akünün çıkartılıp tekrar takılmasından sonra radyo ve navigasyonun aynı şekilde çalışması için bazı araçlar şifre isteyebilir. Bu şifreler kullanım kılavuzunda bulunabildiği gibi araç çakmağına takılacak bir bellek koruyucu da bu kodları hafızasında tutar, böylece şifreleri not almak gerekmez. Şifre ile ilgili tereddüt ediyorsanız, tavsiyemiz; kabloların birbirine değmesini veya artı kutbun araç şasesine değmesini engelleyecek şekilde yedek bir akü ve takviye kablosu ile yeni aküyü takana kadar aracı beleyebilirsiniz. Böylelikle araçtan enerji hiç kesilmediği için şifre isteme olayı olmayacaktır.

Tüm bu hazırlığın ardından ön kaput açılır, akü görünen bir yerde bulunduğundan yeri hemen tespit edilir. Aküye dokunulmadan önce gözlük ve eldiven takılması kişiyi aküde var olması muhtemel olan sülfattan korur. Doğru anahtar yardımıyla ilk olarak akünün eksi kutbu gevşetilir. Ardından bağlantı çevrilerek yerinden çıkartılır. Daha sonra artı kutup bağlantısı da gevşetilir ve yerinden çıkartılır. Aküyü araç gövdesinde tutan ön veya arkasında alt tarafta bulunan sabitleme bağlantısı da sökülür. Bağlantılarından kurtulan akü, ağır olduğu için yerinden dikkatlice çıkartılır. Akü çıkarıldığına göre bağlantılarda oluşmuş korozyon ve sülfat tozu uçların içerisine neredeyse kaynamış su dökülerek giderilir. Aracınıza uygun yeni akü, dikkatlice yerine yerleştirilir ve önce pozitif kutup sonra negatif kutup olmak üzere bağlantılar tekrar kurulur. Bağlantıların ters bağlanmaması çok önemli aksi halde araç kısa devre yapabilir. Bağlantıların da yapılmasının ardından işlem tamamlanır.

Kontrol için araca gaz vermeden kontak çevrilir ve bir dakika beklenir. Ardından araç çalıştırıldığında sorunsuz çalışıyorsa işlem doğru yapılmış demektir. Son olarak radyo ve navigasyon şifreleri bellek koruyucuyla tutulduysa bellek koruyucu yerinden çıkartılır. Eğer kodlar manuel olarak girilecekse radyo ve navigasyon ekranlarına girilerek eskisi gibi çalışmaları sağlanır.

Sonuç olarak kış aylarına girmeden önce, eğer anlıyorsak akümüzün kontrolünü ve bakımını yapmamız veya işten anlamıyorsak bir uzman tarafından kontrol ve bakımını yaptırmamız gerekiyor. Aksi halde akü ile ilgili problem yaşamamız kuvvetle muhtemeldir.

Bu yazımızda, aküler konusunda bilinmeyenlere ve dikkat edilmesi gereken konulara değinmeye çalıştık. Eklemek istediğiniz hususlar var ise yorumlarda belirtebilirsiniz.

Ceed Türkiye
www.ceedturkiye.com